ALEXANDER WADELEUX
De Franse Revolutie is de politieke en sociale omwenteling die de standenstaat van het Ancien-Régime verving door de burgerlijke maatschappij van de Hedendaagse Tijden. In de standenstaat oefenden de bevoorrechte standen, adel en geestelijkheid, de macht uit over de overgrote meerderheid: de Derde Stand = burgerij, ambachtslieden en boeren.
Alexander Wadeleux was kantoncommissaris tijdens de Franse Revolutie (einde 18de eeuw) en voerde in Bree de afschaffing van de oude maatschappij door. Hij gaf de geschiedenis van Bree een definitieve wending.
Hij bracht te Bree: stemrecht, afschaffing van de feodaliteit en van de heerlijkheid, economische vrijheid, rechtsgelijkheid, godsdienstvrijheid, afschaffing van de foltering...
Zijn bedrijvigheid heeft Alexander Wadeleux niet veel vreugdevolle dagen bezorgd. Alom had hij met tegenkantingen af te rekenen. Soms was er wel eens een optimistisch geluid, zoals naar aanleiding van zijn beleid over de afschaffing van de tienden. Het tiendrecht bestond uit de heffing ten voordele van de geestelijkheid, van een tiende van de opbrengst van de grond. Jan Reyners schreef hierover in zijn dagboek: "... door dit edict hebben zij vele menschen tot hun gekregen ..."
Wij beschouwen Alexander Wadeleux als de grootste Breeënaar aller tijden omdat wat hij verwezenlijkte zo gemeengoed geworden is dat wij het niet meer als grote verwezenlijking herkennen.
Een wipgalg is een soort van galg waarbij men aan een dwarsstuk de veroordeelde bij de op de rug gebonden armen omhoog trok en dan snel weer naar beneden liet vallen, waardoor zijn armen uit het lid raakten. Dat ging door tot de gefolterde bekende.
De 28 bokkenrijders van Bree (o.a. Nolleke van Geleen) werden nog vlak voor de Franse Revolutie aan de scherpe examinatie of tortuur onderworpen. Zij waren rechteloos.
Vanaf Alexander Wadeleux werd de foltering verboden.
